بررسی فلور قارچ‌های بیماری‌زا در هوای منطقه کویری شهرستان اردستان

سابقه و هدف: ‌ به منظور آگاهی از نوع و میزان فراوانی گونه‌های قارچی اعم از ساپروفیت، فرصت‌طلب و بیماری‌زا در مناطق کویری، ‌برای اولین بار در پاییز سال 1375 فلور قارچی هوای منطقه کویری شهرستان اردستان مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش‌ها: تحقیق با طراحی توصیفی و با استفاده از روش پلیت‌گذاری (محیط کشت سابورو دکستروز آگـار) انجام گرفت. در این بررسی از 9 مـحل مختلف شامل 1ـ نمکـزار، 2ـ جنگل‌های کـویر (تاغ و گـز) 3ـ زمین‌های زراعی، 4ـ باغات میوه، 5ـ فضای شهر، 6ـ محل پرورش کبوتر، 7ـ فضای دامداری‌ها، 8- فضای مرغداری‌ها، 9ـ چاه‌های قنات حاوی کبوتر چاهی نمونه‌برداری به عمل آمد. از 5 محل اول مجموعاً 75 پلیت در 3 زمان صبح و ظهر و عصر و 4 محل دیگر تعداد 40 پلیت و در مجموع 115 نمونه‌برداری انجام گرفت. یافته‌ها:‌ تعداد 1051 کلنی قارچی از 115 پلیت شمارش گردید. در این مطالعه قارچ‌های پنی‌سیلیوم،‌ کلادوسپوریوم،‌ آسپرژیلوس، ‌آلترناریا و مخمرها فراوان‌ترین بودند. بیشترین تعداد کلنی قارچ به ترتیب در ساعات زمانی عصر (5/45 درصد)، ‌صبح (7/27 درصد) و ظهر (8/26 درصد) به دست آمد. در میان 9 محل مورد مطالعه، ‌چاه‌های قنات حاوی کبوتر چاهی، ‌متنوع‌ترین محل از نظر وجود انواع گونه‌های قارچی بود. ‌هم‌چنین بیشترین تعداد کلنی مخمری (9/37 درصد) ‌از این محل جدا گردید. اضافه بر آن تعداد 3 گونه قارچ مشابه اسپوروتریکس شنکئی نیز از این محل جدا گردید. نتیجه‌گیری و توصیه‌ها:‌ محل نمونه‌برداری و فاکتورهای محیطی در تعداد و نوع قارچ‌های موجود در هوای منطقه کویری مؤثر هستند به طوری که بیشترین تعداد کلنی قارچ از فضای دامداری‌ها و کمترین از منطقه نمکزار به دلیل شرائط نامساعد محیطی جدا گردید. برخی قارچ‌ها مثل آلترناریا، ‌پنی‌سیلیوم، ‌کلادوسپوریوم و مخمرها، ‌حتی در شرائط نامساعد محیطی نیز قادر به رشد هستند. انجام تحقیقات بیشتر در مناطق کویری را توصیه می‌نماید.